Trong số này, Mục Góc nhìn chuyên gia sẽ giới thiệu bài viết của nhà báo Ariel Conn thảo luận về Trí tuệ Nhân tạo dưới góc nhìn an toàn và đạo đức.
Phần Machine Learning Tutorial, tác giả Hà Đỗ sẽ bàn về Multicollinearity, một vấn đề rất nghiêm trọng của Regression.
Tác giả Nguyễn Linh sẽ tiếp tục giới thiệu những bước cơ bản để xử lý dữ liệu ngôn ngữ thô. Sau đó, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu phương pháp tiếp cận thống kê với mô hình Ngram.
Các bạn có thể download Tạp chí Trí tuệ Nhân tạo số 7 tại đây.
Năm 2017 khép lại với nhiều thành tự nổi bật trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo nói riêng và trong lĩnh vực công nghệ nói chung. Năm vừa qua, sự ra đời của AlphaGo, AlphaGo Zero đã chứng minh được sức mạnh tiềm tàng của công nghệ Trí tuệ Nhân tạo, mở ra nhiều cơ hội mới trong tương lai trong việc sử dụng công nghệ này để giải quyết những vấn đề của con người. Nhưng nó cũng đặt ra nhiều thách thức với chúng ta, đặc biệt là trong vấn đề việc làm, trong vấn đề sự an toàn của công nghệ tiềm năng này.
Số tháng 1 cũng sẽ đánh dấu một bước chuyển mình mới của Tạp chí Trí tuệ Nhân tạo, chuyển từ việc giới thiệu những kiến thức cơ bản trong nghiên cứu và phát triển Machine Learning và Trí tuệ Nhân tạo, sang những vấn đề phức tạp nhưng cũng nhiều điều thú vị hơn. Nhưng trước tiên, hãy xem trong số này có những gì:
Phần Góc nhìn chuyên gia, sẽ giới thiệu về hiện trạng của việc ứng dụng công nghệ Trí tuệ Nhân tạo trong lĩnh vực Y tế và sức khỏe, một lĩnh vực nhận được nhiều sự quan tâm từ giới nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo.
Phần Machine Learning Tutorial sẽ tiếp tục nói về linear và logistic regression, mà cụ thể là một số phân tích ex-post đơn giản cho phép hiểu rõ hơn về cấu trúc dữ liệu và ảnh hưởng của chúng lên mô hình
Phần R trong Machine Learning sẽ tiếp tục giới thiệu một số thư viện R quan trọng, cần phải biết như ggplot2, shiny và R Markdown
Phần 2 pages paper số này xin khất các bạn độc giả vì Ban Biên tập khá bận bịu trong thời gian này.
Như đã nói ở trên, số thứ 5 sẽ kết thúc giai đoạn kiến thức cơ bản của Tạp chí Trí tuệ Nhân tạo, sau số này tạp chí sẽ đi chuyên sâu hơn vào các lĩnh vực của Trí tuệ Nhân tạo, mà trước mắt là Machine Learning và Natural Language Processing.
Phần Machine Learning sau khi đã giới thiệu đủ các lý thuyết cơ bản sẽ hướng tới giải quyết cách bài toán cụ thể hơn trong thực tế.
Phần Natural Languague Processing sẽ bàn về cách ứng dụng các thuật toán NLP vốn được phát triển trên nền tảng ngôn ngữ Anh, vào trong tiếng Việt.
Tạp chí cũng đang cố gắng mở rộng sang các lĩnh vực khác trong Trí tuệ Nhân tạo như Computer Vision, Speech Processing ..v.v. Vì vậy, Ban biên tập mong muốn kêu gọi sự tham gia của cách thành viên trong cộng đồng nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo cùng tham gia với bọn mình trong công cuộc phát triển Tạp chí Trí tuệ Nhân tạo.
Cùng dừng lại trước vấn đề Trí tuệ nhân tạo và giao thông, tôi xin kể lại câu chuyện sau. Khu chung cư tôi đang ở toàn người Hàn Quốc, có lẽ phải đến 80% cư dân là những người Hàn Quốc sang Việt Nam làm ăn và vợ con của họ. Có cả những anh chàng người Hàn chưa vợ ở cùng các cô gái Việt Nam. Thường thì tôi chẳng biết hàng xóm của mình là ai vì bất đồng ngôn ngữ, người Hàn cũng không thân thiện lắm.
Tối qua đang nằm đọc vẩn vơ ở nhà thì nghe thấy bên hàng xóm cãi nhau rất to, chẳng biết là chuyện gì. Họ cãi nhau bằng tiếng Việt, tôi nghe thấy người đàn ông bảo tại sao lại hỏi thế, người phụ thét lên nguyên văn như sau: “Vì tôi là người Việt Nam, nên tôi ngu. Tôi ngu nên tôi phải hỏi.”
Tôi giật mình, tại sao một người đàn bà lấy chồng Hàn Quốc lại có thể nắm giữ bí mật hệ trọng của một dân tộc như thế. Lại còn đem nó ra ngang nhiên tiết lộ với người nước ngoài. Cảm giác lo sợ cho vận mệnh dân tộc khiến tôi như bị hất cả gáo nước vào mặt. Tôi bất bình đến mức định sang bấm chuông mắng cho một trận, xong rồi lại thôi.
Một trong những vấn đề nhức nhối nhất hiện nay là tắc đường
Nhưng hôm nay, sau khi phải đứng trên xe bus suốt 3 tiếng để đi từ Phạm Hùng về Ecopark, độ 20km, thì tôi không còn bất bình nữa. Con đường cao tốc giờ tan tầm đặc kín toàn ô tô, chen nhau nhích lên từng tí một.. Có lẽ người phụ nữ kia nói không sai. Chúng ta đang làm gì với xã hội của mình thế này, liệu chúng ta có thông minh như ta vẫn tự hào hay không? Nếu ta thông minh tại sao ô tô chạy ở Việt Nam không nhanh hơn được tốc độ chạy bộ? Mấy người ngồi cùng xe với tôi mặt ai cũng ngán ngẩm. Một anh chàng cho biết chuyện này xảy ra như cơm bữa, anh ta chịu đựng quen rồi.
Với tình hình mua sắm ô tô như bây giờ của người Việt Nam thì đường xá chỉ trong vài năm nữa sẽ trở thành địa ngục thực sự.
Vẫn còn có rất nhiều người trẻ Việt trăn trở
Công ty tôi có một thằng bé vừa tốt nghiệp lớp 12 ở Singapore. Nó xin mẹ về Việt Nam thực tập. Thằng bé có vẻ rất cố gắng và quyết tâm học AI, ước mơ của nó là một ngày được sử dụng AI để giải quyết vấn đề tắc đường ở Việt Nam. Tôi cười bảo nó rằng giao thông ở Việt Nam quá tải rồi, khó dùng công nghệ mà giải quyết lắm, hãy đọc lí thuyết hàng đợi đi bla bla… Nhưng nó không nghe, vẫn tin có thể dùng AI để làm cho giao thông Việt Nam tốt lên. Có khi nó đúng, trí tuệ nhân tạo và giao thông có thể giải quyết ở nhiều khía cạnh.
Bản chất đường xá là tài nguyên sử dụng chung của cả xã hội, nhưng ở Việt Nam có nhiều người chiếm dụng các tài nguyên ấy nhiều hơn rất nhiều người khác. Những cái ô tô gia đình đa phần chỉ chở một người lái xe nhưng chiếm diện tích bằng nhiều chiếc xe đạp, 3 cái ô tô nối đuôi nhau đã dài bằng một chiếc xe bus chở vài chục con người. Rồi thì những chiếc xe dịch vụ chạy suốt ngày trên đường, không phải lúc nào cũng có khách ngồi. Đấy có thể là một sự bất công mà khi chưa có công nghệ tốt, người ta không biết phải giải quyết sao cho ổn thỏa.
Liệu trí tuệ nhân tạo có thể giải quyết vấn đề?
Có công nghệ thì sao? Ví dụ những chiếc camera trên đường chỉ cần được trang bị thêm hệ thống nhận dạng biển số tự động, tất cả mọi chiếc xe chạy khắp nơi sẽ được ghi lại 24/24. Người ta sẽ dễ dàng biết ngay những chiếc xe nào chiếm dụng tài nguyên của xã hội nhiều nhất. Giả dụ 50 nghìn chiếc xe chạy nhiều nhất trên đường ở Hà Nội mỗi tháng sẽ bị thu thêm phí, người ta sẽ không dám lạm dụng tài nguyên của xã hội thoải mái như hiện nay nữa. Hoặc tài xế lái xe nếu có những hệ thống trợ giúp, phát hiện buồn ngủ, trò chuyện liên tục, cập nhật tình hình giao thông và tương tác với điện thoại bằng giọng nói, thì số vụ tai nạn có thể giảm bớt. Đấy chỉ là một vài ví dụ nhỏ, nếu ai quan tâm tới chủ đề ứng dụng trí tuệ nhân tạo và giao thông xin để lại lời nhắn ở dưới, ta sẽ cùng tổ chức một buổi brainstorming.
Nhân tiện, công ty tôi hồi trước đã làm xong một engine nhận dạng biển số xe cho một doanh nghiệp lớn nhưng bị doanh nghiệp đó bùng mất. Trị giá dự án outsource đó khoảng 1 tỉ đồng. Nếu doanh nghiệp nào muốn ứng dụng công nghệ này phục vụ lợi ích của xã hội, bọn tôi xin tặng lại.
Trong tất cả các ngành khoa học, toán học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các ngành kho học đặc thù. Ví dụng toán học xác xuất thống kê trong sinh học, toán học trong vật lý, toán học trong hóa học… Đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin, toán học luôn đi trước mở đường cho ngành công nghệ thông tin. Một số lĩnh vực của toán học là tiền đề, xương sống trong sự phát triển của công nghệ thông tin. Ngược lại, công nghệ thông tin cũng tác động ngược trở lại toán học. Trong thời gian học đại học, mình có tiếp xúc và nhận thấy bộ môn Toán rời rạc ứng dụng trong tin học là vô cùng quan trọng. Không chỉ thế còn có khoa riêng về Toán tin ứng dụng, các cuộc thi về thuật toán đều cần những hiểu biết nhất định về toán học… Sau này đi làm, mặc dù không chuyên về nghiên cứu cũng như làm về thuật toán nhưng tôi vẫn luôn đi sâu thêm, tìm hiểu về các thuật toán thì càng thấy rằng ý nghĩa, tầm quan trọng của toán học với tin học rất lớn và ngày càng lớn. Gần đây ta nghe thấy nhiều về lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo và từ ngữ này rất hot hiện nay nhưng thực tế Trí tuệ nhân tạo đã được nhắc đến và được các nhà nghiên cứu trên thế giới quan tâm rất nhiều năm về trước. Nhưng đối với Trí tuệ nhân tạo thì toán học càng đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu được. Các thuật toán, quy trình đưa ra ngày càng phức tạp. Việc ứng dụng các nghiên cứu tiên tiến trong toán học được ứng dụng trong trí tuệ nhân tạo cần nhiều hơn bao giờ hết và tiếp tục cần nhiều hơn nữa. Trí tuệ nhân tạo thường đi liền với dữ liệu lớn(big data) vì trí tuệ nhân tạo muốn việc máy tính suy nghĩ và ra quyết định càng giống với con người càng tốt vì hiện tại trí óc của con người vẫn chưa có cái gì vượt qua được. Do vậy, để đi theo con đường trí tuệ nhân tạo để đào sâu cũng như ứng dụng một cách triệt để, tốt nhất có thể thì việc học tập và hiểu biết về toán học là bức thiết. Đối với Việt Nam có nhiều thành tích trong việc đào tạo toán học cho lớp trẻ(bằng chứng là đạt nhiều thành tích trong các cuộc thi Olypic toán học quốc tế) sẽ là tiền đề và cơ hội quan trọng cho đất nước ta phát triển ngành công nghệ thông tin nói chung và trí tuệ nhân tạo nói riêng.
Implementation of AI Platforms to create competitive advantages for enterprises
To be updated
Dr. Le Hong Viet – FPT Corporation (Vietnam)
Mr. Le Hong Viet was appointed Chief Technology Officer (CTO) and President of FPT Technology Council in November, 2015. With a strong technical background and hands-on experience working abroad in designing and developing complex IT systems with leading enterprises, his vision is to enhance FPT technology capability; bring good surprise to align with customer values and create FPT’s technology eco-system.
